Filozofia technologii przyszłości: brutalne prawdy, których nie chcemy znać

Zacznij od wyobrażenia sobie świata, w którym każda decyzja – od wyboru partnera po głosowanie w wyborach – podlega wpływowi algorytmów, a sam akt myślenia coraz częściej dzielimy z maszynami. To nie koncept rodem z cyberpunkowej powieści, lecz nasza codzienność. Filozofia technologii przyszłości nie pyta, czy chcemy zmian – ona zmusza nas do refleksji, dlaczego nie możemy sobie pozwolić na ignorancję wobec rewolucji cyfrowej. Sztuczna inteligencja, automatyzacja i cyfrowe ekosystemy przenikają każdą sferę życia. Wielu woli zamykać oczy na konsekwencje tej ekspansji – etyczne, społeczne, egzystencjalne. Tymczasem przyszłość nie czeka, aż zrozumiemy jej reguły. W tym artykule ujawniam siedem brutalnych prawd o AI, świadomości i nowym kształcie człowieczeństwa. Jeśli szukasz wygodnych odpowiedzi, możesz się rozczarować. Jeśli jednak chcesz naprawdę zrozumieć, jak filozofia technologii przyszłości wywraca nasze rozumienie świata, zostań do końca.

Czym jest filozofia technologii przyszłości i dlaczego dziś nie możemy jej ignorować

Nowa definicja technologii w XXI wieku

Kiedyś technologia była synonimem narzędzia – młotka w ręku hominida lub maszyny parowej budującej przemysłową potęgę. Dziś jej definicja wykracza daleko poza przedłużenie mięśni. Technologia XXI wieku to sieci neuronowe przetwarzające język, systemy predykcyjne analizujące miliardy danych, kwantowe komputery redefiniujące granice obliczeń. To cyfrowe ekosystemy, w których żyjemy, nawet kiedy nie patrzymy w ekran. To ona staje się przedłużeniem naszego umysłu, nie tylko ciała – i właśnie dlatego filozofia technologii przyszłości staje się niezbędna.

Dotychczasowe ramy filozoficzne nie nadążają za tempem zmian narzucanym przez AI, uczenie maszynowe czy automatyzację. Tradycyjne debaty o istocie narzędzi nie uwzględniają sytuacji, w której narzędzie zaczyna wpływać na nasze emocje, decyzje i wartości. Potrzebujemy więc całkiem nowego języka krytyki i pytań – i właśnie tu zaczyna się prawdziwa filozofia technologii przyszłości.

• 5 mitów o filozofii technologii, które blokują postęp:
  • "Technologia jest neutralna" – to iluzja; algorytm zawsze niesie ślad twórcy.
  • "AI nie wpływa na kulturę" – już dziś zmienia sposób komunikacji, pracy i twórczości.
  • "Zaawansowana technologia jest dostępna tylko dla wybranych" – smartfon w kieszeni daje dostęp do mocy obliczeniowej dawnych superkomputerów.
  • "Filozofia to tylko teoretyzowanie" – wręcz przeciwnie: to narzędzie do rozbrajania nieoczywistych dylematów.
  • "Wyzwania AI to problem przyszłości" – już dziś decydują o rynku pracy, prywatności i edukacji.

Filozoficzne korzenie współczesnej technologii

Współczesne debaty o AI i przyszłości technologii mają długie, zaskakujące korzenie. Platon pytał o naturę idei, Kartezjusz o umysł i materię, Kant o granice poznania. Przez wieki filozofowie zadawali pytania, które dziś wracają w kontekście cyfrowych umysłów: czym jest świadomość? Czy maszyna może mieć intencje? Czy automatyzacja czyni nas mniej ludzkimi?

Tabela 1: Najważniejsze kamienie milowe filozofii wpływające na rozwój technologii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Historia filozofii” oraz analiz eksperckich.

Wśród dominujących narracji nie można pominąć ignorowanych przez dekady głosów – kobiet, mniejszości oraz perspektyw nie-zachodnich. Filozofia afrykańska, buddyzm czy myśl rdzennych społeczności coraz częściej pojawiają się w globalnej debacie o AI, domagając się bardziej holistycznego podejścia do technologii. To ostrzeżenie przed ograniczaniem się do jednego paradygmatu, który może zignorować fundamentalne pytania o etykę, relacje i granice rozwoju.

Dlaczego przyszłość technologii to nie tylko nauka, ale i sztuka zadawania pytań

Techniczny postęp bez refleksji etycznej jest jak pędzący samochód bez kierownicy – można jechać szybko, ale nie wiadomo dokąd. Zadawanie właściwych pytań gwarantuje, że nie staniemy się zakładnikami własnych wynalazków. Jak podkreśla Jakub, etyk AI:

"Technologia bez refleksji to ślepa siła."

Ignorowanie filozoficznych dylematów prowadzi do realnych tragedii: od automatycznych decyzji medycznych z tragicznymi skutkami, po systemy scoringowe dyskryminujące użytkowników na rynku pracy czy finansów. Filozofia technologii przyszłości nie jest więc luksusem wybranych, ale koniecznością każdego, kto chce zrozumieć mechanizmy rządzące coraz bardziej cyfrowym światem.

Świadomość maszyn: mit, rzeczywistość czy coś pomiędzy?

Granice sztucznej świadomości — co już wiemy, a czego nie

Debata o świadomości maszyn rozgrzewa nie tylko laboratoria, ale i ulice. Choć obecne systemy AI potrafią naśladować ludzkie działania, nie mają prawdziwej świadomości – potwierdza to m.in. prof. Aleksandra Przegalińska. Ustalono, że nawet najbardziej zaawansowane modele językowe czy rozpoznające obrazy AI operują na podstawie danych statystycznych, nie zaś subiektywnego doświadczenia.

Przełomowe odkrycia w uczeniu maszynowym nie pozwoliły dotąd przekroczyć kluczowej granicy: samoświadomości. Dr Maciej Kawecki podkreśla:

"Nie potrafimy opisać matematycznie procesu powstawania świadomości, co utrudnia stworzenie jej cyfrowej wersji."

Tabela 2: Porównanie głównych teorii świadomości maszyn
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeglądu literatury naukowej z 2024 r.

Czego boimy się w maszynach – lęki i nadzieje związane z AI

Społeczne lęki wobec AI są imponujące w swojej różnorodności – od strachu przed utratą miejsc pracy po grozę deepfake’ów destabilizujących demokrację. Według badań, w Polsce aż 42% osób korzysta z AI, ale ponad połowa wyraża poważne obawy związane z jej wpływem na życie i społeczeństwo.

1. Utrata kontroli – AI podejmująca decyzje bez udziału człowieka budzi lęk przed brakiem nadzoru.
2. Zanik prywatności – coraz lepsze systemy rozpoznające twarze czy zachowania.
3. Manipulacje i deepfake – fałszywe nagrania zacierają granicę między fikcją a prawdą.
4. Bezrobocie technologiczne – automatyzacja grozi utratą pracy w wielu zawodach.
5. Bias algorytmiczny – nieświadome uprzedzenia kodowane w algorytmach.
6. Nieprzewidywalność rozwoju AI – niejasne skutki uboczne nowych zastosowań.
7. Zanik odpowiedzialności – rozmycie winy w przypadku błędów AI.

Media bez wątpienia podsycają część tych lęków, często upraszczając lub demonizując AI. Jednocześnie, pozytywne narracje o technologii mogą ukrywać jej rzeczywiste zagrożenia. Kluczowa pozostaje edukacja i precyzyjna informacja, dostępna np. na platformie inteligencja.ai.

Czy maszyny mogą mieć intencje? Etyka algorytmiczna w praktyce

W świecie, gdzie AI podejmują kluczowe decyzje – od diagnozowania chorób po hamowanie samochodów autonomicznych – powstaje pytanie: czy maszyny mogą naprawdę mieć intencje?
Definicje kluczowych terminów:

• Algorytmiczna etyka
  Zbiór norm i zasad regulujących decyzje podejmowane przez algorytmy, często trudny do implementacji w praktyce. Przykład: AI decydująca o przyjęciu kredytu.
• Intencjonalność maszyn
  Zdolność systemów do „posiadania” celów. Obecnie maszyny realizują intencje zadane przez człowieka, nie generują ich same.
• Bias algorytmiczny
  Tendencja AI do powielania uprzedzeń obecnych w danych treningowych – np. faworyzowanie określonych grup społecznych.

Platforma inteligencja.ai umożliwia dogłębną analizę takich dylematów poprzez symulacje i refleksję filozoficzną.

Etyka AI: czy algorytmy mogą być moralne?

Największe wyzwania etyczne w rozwoju AI

Wdrożenie AI na masową skalę nieuchronnie prowadzi do zderzenia z problemami etycznymi. Kluczowe wyzwania to stronniczość, brak przejrzystości decyzji i trudności w przypisaniu odpowiedzialności. Według Stanford HAI AI Index, 2024, nieprzejrzystość tzw. czarnych skrzynek oraz przypadki dyskryminacji algorytmicznej to najczęściej wskazywane problemy społeczne.

Tabela 3: Przykłady etycznych porażek i sukcesów AI
Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeglądu przypadków i raportów branżowych z 2024 r.

W odpowiedzi na te wyzwania powstają ramy projektowania etycznej AI – od zasad transparentności, przez mechanizmy audytu, aż po międzynarodowe kodeksy i standardy branżowe.

Przykłady: kiedy AI łamie zasady, a kiedy je tworzy

Niekwestionowane porażki AI, jak dyskryminacja kandydatów w aplikacjach rekrutacyjnych czy wydawanie błędnych diagnoz medycznych, kontrastują z pozytywnymi innowacjami – systemami wczesnego ostrzegania przed katastrofami czy algorytmami wspierającymi walkę z fake newsami.

Analiza tych przypadków pozwala zrozumieć granice programowania etycznego – żaden algorytm nie jest wolny od ograniczeń, jeśli nie uwzględnia kontekstu społecznego i kulturowego. To właśnie wtedy filozofia okazuje się niezbędna dla zrozumienia i kontroli AI.

Jak możemy wymusić odpowiedzialność na twórcach technologii

Odpowiedzialność za decyzje AI można egzekwować dzięki regulacjom, presji społecznej i mechanizmom rynkowym. W Europie wdrożone zostały ramy prawne, które nakładają na firmy obowiązki informacyjne i kontrolne. W USA rośnie rola społeczności open source i organizacji watchdogowych.

• 5 sposobów na zwiększenie przejrzystości AI:
  • Wprowadzenie obowiązkowych audytów algorytmów przez podmioty niezależne.
  • Publikacja dokumentacji technicznej i danych treningowych.
  • Udział przedstawicieli różnych grup społecznych w ocenie systemów AI.
  • Mechanizmy zgłaszania nieprawidłowości przez użytkowników.
  • Otwarte konsultacje społeczne przy wdrażaniu nowych rozwiązań AI.

Warto pamiętać, że odpowiedzialność nie kończy się na twórcach – każdy użytkownik ma wpływ na kształt i kontrolę nad AI, o czym mówi kolejna sekcja.

Człowiek a maszyna: redefinicja interakcji w erze automatyzacji

Jak AI zmienia codzienne życie i pracę

Sztuczna inteligencja nie jest już zarezerwowana dla laboratoriów – przenika codzienność każdego z nas. Niewidzialna, segmentuje reklamy, podpowiada trasy przejazdu, automatyzuje obsługę klienta i zarządza logistyką. W pracy staje się partnerem w analizie danych, wsparciem dla kreatywności czy narzędziem do optymalizacji procesów.

• 6 realnych przykładów interakcji człowiek-maszyna w Polsce:
  • Chatboty w bankach automatyzujące obsługę klientów (np. PKO BP).
  • Systemy wspierające diagnostykę radiologiczną w szpitalach.
  • AI analizujące dane pogodowe dla rolnictwa.
  • Automatyzacja procesów HR i rekrutacji przez platformy cyfrowe.
  • Personalizowane rekomendacje produktowe w e-commerce.
  • Algorytmy bezpieczeństwa i monitoringu w infrastrukturze miejskiej.

Każda z tych aplikacji nie tylko ułatwia życie, ale rodzi nowe pytania o granice zaufania i kontroli.

Nowe kompetencje i wyzwania — czego potrzebuje człowiek przyszłości

Automatyzacja wymusza nową definicję kompetencji. Nie wystarcza już wiedza techniczna – rośnie znaczenie krytycznego myślenia, empatii, kreatywności i umiejętności współpracy z maszynami.

• Czy jesteś gotów na współpracę z AI?
  • Czy rozumiesz, jak działa podstawowy algorytm, z którego korzystasz?
  • Czy potrafisz rozpoznać bias algorytmiczny?
  • Czy masz świadomość, kto odpowiada za decyzje AI w twoim otoczeniu?
  • Czy potrafisz krytycznie analizować rekomendacje AI?
  • Czy dokumentujesz i weryfikujesz efekty pracy automatycznej?
  • Czy jesteś gotów uczyć się przez całe życie?
  • Czy ćwiczysz umiejętność zadawania właściwych pytań?
  • Czy korzystasz z narzędzi wspierających rozwój kompetencji miękkich?

Aby być partnerem AI, trzeba inwestować w elastyczność, otwartość na zmiany i zdolność do współpracy międzydziedzinowej.

Czy automatyzacja zabije kreatywność, czy ją wyzwoli?

Ten dylemat to punkt zapalny współczesnej debaty. Dla jednych AI to narzędzie, które pozbawia ludzi unikalności, dla innych – katalizator nowej twórczości.

"Bez człowieka AI nie potrafi marzyć." — Anna, filozofka technologii

Porównanie efektów twórczości z i bez AI pokazuje, że najlepsze rezultaty osiąga się przez synergię – człowiek wyznacza kierunek, AI przyspiesza realizację, ale inspiracja i interpretacja pozostają poza zasięgiem kodu.

Jak filozofia technologii kształtuje społeczeństwo — i odwrotnie

Społeczne koszty i zyski postępu technologicznego

Kto korzysta na postępie, a kto płaci najwyższą cenę? Według danych z 2024 r., w Polsce 39-42% osób aktywnie korzysta z AI, ale wykluczenie cyfrowe pozostaje poważnym problemem wśród seniorów i osób z mniejszych miejscowości. Jednocześnie szybki postęp ma ukryte koszty – psychiczne, środowiskowe, społeczne.

Tabela 4: Statystyczny wpływ nowych technologii na polskie grupy społeczne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów GUS i Eurostat 2024.

Korzyści, takie jak lepsza opieka zdrowotna czy dostęp do edukacji, współistnieją z ryzykami: wykluczeniem, alienacją, pogłębieniem nierówności.

Kto ma realny wpływ na kształtowanie przyszłości technologii?

Batalia o kształt cyfrowego świata toczy się pomiędzy korporacjami, rządami, środowiskami naukowymi, a zwykłymi obywatelami. Wpływ mają też aktywiści, dziennikarze, organizacje pozarządowe i edukatorzy. Każda z tych grup wnosi unikalną perspektywę – i każda odpowiada za inny fragment cyfrowej układanki.

• 7 grup, które decydują o rozwoju technologii:
  • Globalne korporacje technologiczne (np. Google, Microsoft).
  • Instytucje rządowe i unijne.
  • Organizacje naukowe i laboratoria badawcze.
  • Start-upy i lokalni innowatorzy.
  • Organizacje watchdogowe i rzecznikowskie.
  • Media kształtujące debatę publiczną.
  • Społeczność użytkowników, w tym platformy jak inteligencja.ai.

Im więcej głosów, tym większa szansa na demokratyzację rozwoju AI.

Filozofia technologii w popkulturze i sztuce

Kultura popularna od dekad testuje granice naszej wyobraźni o AI – od dystopii „Black Mirror”, przez polski film „Człowiek z magicznym pudełkiem”, po graffiti w miejskich przestrzeniach.

W polskiej literaturze Stanisław Lem przewidywał już w połowie XX wieku dylematy dzisiejszego świata. Z kolei sztuka uliczna w Warszawie czy Krakowie coraz częściej komentuje cyfrową alienację i nadzieje związane z AI. Prace współczesnych artystów wizualnych i autorów literatury science fiction nie tylko ostrzegają przed zagrożeniami, ale inspirują do krytycznej refleksji nad rolą technologii.

Kontrowersje i ciemne strony: czego nie mówi się o technologii przyszłości

Największe mity i błędy w myśleniu o AI

Mitów wokół AI nie brakuje. Najbardziej niebezpieczne to te dotyczące wszechmocy i absolutnej obiektywności sztucznej inteligencji. W rzeczywistości, żaden system nie jest wolny od ograniczeń, a żadne dane nie są w pełni neutralne.

Należy pamiętać, że te pojęcia, choć inspirujące, mogą być również źródłem błędów poznawczych i niebezpiecznych uproszczeń.

Ukryte koszty: środowisko, psychika, relacje

Rozwój technologii generuje poważne skutki uboczne. Energochłonność centrów danych AI i produkcji urządzeń cyfrowych wpływa na środowisko – w 2024 r. sektor IT odpowiada już za 3-4% światowej emisji CO2. Równocześnie, nadmiar bodźców cyfrowych sprzyja uzależnieniom, wzrostowi lęków i kryzysom relacyjnym.

Konsekwencje ponosimy zarówno indywidualnie (stres, dezinformacja), jak i zbiorowo (elektrośmieci, pogłębienie podziałów społecznych).

Czy możemy zatrzymać bieg technologicznej ewolucji?

Scenariusze oporu wobec postępu pokazują, że technologia nie jest tsunami, które musi nas porwać. To my decydujemy o tempie i kierunku zmian. Jak ujął to praktyk technologii, Mikołaj:

"Technologia to nie tsunami – możemy wybrać, jak się zanurzyć."

W Polsce debaty o regulacji AI są coraz głośniejsze – od obywatelskich konsultacji po inicjatywy sejmowe. Na świecie przoduje Unia Europejska z pierwszym aktem o sztucznej inteligencji, który stawia na ochronę praw człowieka i przejrzystość.

Praktyczne narzędzia: jak stosować filozofię technologii w codziennym życiu

Jak rozpoznawać i oceniać wpływ nowych technologii

Filozofia technologii przyszłości to nie tylko abstrakcja – to praktyka codziennych wyborów. Analiza technologii powinna być oparta na konkretnych krokach:

1. Identyfikuj źródło i twórcę technologii.
2. Sprawdź, jakie dane są gromadzone i przetwarzane.
3. Oceń potencjalny wpływ na prywatność oraz prawa użytkowników.
4. Analizuj możliwe scenariusze nadużyć i awarii.
5. Porównaj z alternatywnymi rozwiązaniami lub technologiami.
6. Szukaj niezależnych opinii i recenzji.
7. Testuj technologię w bezpiecznym środowisku.
8. Weryfikuj, czy istnieją mechanizmy wycofania zgód lub danych.
9. Regularnie oceniaj nowe wersje i aktualizacje pod kątem zmian regulaminu.

Świadomość tych kroków to pierwszy etap budowania odpowiedzialnej relacji z AI.

Najważniejsze pytania, które warto sobie zadać przed wdrożeniem nowej technologii

Przed wdrożeniem innowacji w firmie lub życiu warto przeprowadzić autoanalizę:

• Czy rozumiem zasady działania tej technologii?
• Jakie dane udostępniam i kto nimi zarządza?
• Czy istnieją alternatywy mniej inwazyjne dla prywatności?
• Jakie są potencjalne skutki uboczne dla mnie i innych?
• Jak mogę wycofać zgodę na korzystanie z usługi?
• Czy technologia została poddana niezależnemu audytowi?
• Jakie są opinie niezależnych ekspertów?
• Czy decyzje AI są dla mnie zrozumiałe i możliwe do zakwestionowania?

Stała edukacja i krytyczna obserwacja zmian to najlepsza ochrona przed niekorzystnymi skutkami postępu.

Gdzie szukać wsparcia i jak wybierać wiarygodne źródła wiedzy

W świecie fake newsów i masowej dezinformacji kluczowa staje się umiejętność krytycznej analizy źródeł. Platformy takie jak inteligencja.ai, publikacje naukowe, oficjalne raporty rządowe i społeczności eksperckie oferują sprawdzoną wiedzę.

• 6 kryteriów wiarygodności źródeł technologicznych:
  • Transparentność autorów i afilacji.
  • Aktualność publikowanych treści.
  • Niezależność redakcyjna.
  • Dostępność danych źródłowych do weryfikacji.
  • Poziom recenzji lub audytu treści.
  • Rekomendacje środowisk branżowych.

Zacznij od sprawdzonych platform, takich jak inteligencja.ai, które budują społeczność wokół krytycznej refleksji o technologii.

Polska i świat: lokalne innowacje, globalne debaty

Jak Polska wpisuje się w globalną filozofię technologii

Polscy badacze, programiści i filozofowie coraz śmielej wchodzą w globalną dyskusję o AI i etyce. Polska wyróżnia się pragmatycznym podejściem do wdrażania regulacji oraz licznymi inicjatywami edukacyjnymi.

Tabela 5: Porównanie polskich i globalnych podejść do filozofii technologii
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów NASK i UE 2024.

Najciekawsze polskie inicjatywy na styku filozofii i technologii

W Polsce powstają projekty, które łączą refleksję filozoficzną z innowacją technologiczną:

• Laboratorium Etyki Technologii na Uniwersytecie Warszawskim – interdyscyplinarne badania nad AI.
• Festiwal Sztuki Cyfrowej w Krakowie – debaty i warsztaty o granicach człowieczeństwa.
• Projekt „AI w Służbie Społeczeństwa” – wdrożenia AI w sektorze publicznym z naciskiem na etykę.
• Kursy otwarte z filozofii AI dla uczniów i studentów.
• Think tanki, które monitorują wdrożenie europejskich standardów etyki AI w Polsce.

Dołączając do takich inicjatyw, można nie tylko zyskać wiedzę, ale i realny wpływ na kierunek rozwoju technologii.

Jak lokalne narracje wpływają na globalny dyskurs

Regionalne tradycje i doświadczenia kształtują globalną debatę o technologii. Polskie podejście do AI – nastawione na dialog, inkluzywność i ochronę praw obywatelskich – staje się punktem odniesienia dla innych krajów regionu.

"Myśli globalnie, działaj lokalnie — to dotyczy też AI." — Anna, filozofka technologii

To przypomnienie, że nawet najbardziej zaawansowana technologia nie jest oderwana od społecznego kontekstu.

Co dalej? Scenariusze przyszłości i wezwanie do działania

3 możliwe drogi rozwoju technologii — i ich konsekwencje

Nie ma jednej historii przyszłości – są rozgałęzione ścieżki:

1. Scenariusz optymistyczny – AI wspiera zrównoważony rozwój, ogranicza nierówności, staje się narzędziem sprawiedliwości i edukacji.
2. Scenariusz dystopijny – koncentracja władzy w rękach korporacji, masowa inwigilacja, alienacja i wykluczenie społeczne.
3. Scenariusz zrównoważony – AI jako partner człowieka, z silnym nadzorem społecznym i ramami etycznymi.

Porównanie tych scenariuszy z obecnymi trendami pokazuje, że kierunek rozwoju nie jest przesądzony – zależy od decyzji podejmowanych tu i teraz oraz od zaangażowania każdego z nas.

Jak każdy z nas może wpłynąć na przyszłość technologii

Nie potrzeba być programistą, by mieć wpływ na AI. Oto 7 działań, które może podjąć każdy:

• Edukuj się i innych o podstawach działania AI.
• Uczestnicz w konsultacjach społecznych dotyczących nowych technologii.
• Zgłaszaj nieprawidłowości i nadużycia obserwowane w systemach AI.
• Promuj przejrzystość i otwarty dostęp do danych publicznych.
• Wspieraj projekty edukacyjne i badawcze z zakresu etyki cyfrowej.
• Angażuj się w debaty na platformach takich jak inteligencja.ai.
• Weryfikuj informacje i korzystaj z krytycznego myślenia w codziennym życiu.

Każda z tych aktywności ma realny wpływ na kształt cyfrowego świata.

Podsumowanie: czego nauczyła nas filozofia technologii przyszłości

Filozofia technologii przyszłości odsłania prawdy, które wolimy przemilczeć – o ograniczeniach AI, ryzyku automatyzacji, konieczności zadawania trudnych pytań i dzieleniu się władzą nad technologią. Kluczowe jest zrozumienie, że przyszłość nie jest liniowa ani zdeterminowana – to dynamiczna gra interesów, wartości i kompromisów.
Twoje decyzje, pytania i wybory mają znaczenie. Ostatecznie, najtrudniejszym pytaniem nie jest „jak daleko może zajść technologia?”, tylko „czy będziesz mieć odwagę pytać i wpływać na jej kierunek?”.
Czy jesteś gotów/a zanurzyć się w filozofii technologii przyszłości, zanim ona zanurzy się w tobie?